Informacje ogólne

Powierzchnia: 64. na świecie - 357 340 km²

Ludność: 16. na świecie, 81 083 600

Stolica + ludność stolicy: Berlin, 3 502 000

Język urzędowy: niemiecki

Ustrój polityczny: republika (system kanclerski)

Waluta (kurs na dzień 19-02-2016 r.): 1 euro = 4,3830 PLN

Podstawowe wskaźniki ekonomiczne (dane za rok 2014)

PKB: 2 737,6 mld EUR

PKB na 1 mieszkańca: 33 346 EUR

PKB (dynamika PKB w %): 0,3%

Deficyt budżetowy (%PKB): 1,7% PKB (2011)

Inflacja (%): 0,5%

Stopa bezrobocia (%): 4,5%

Eksport towarów (w mld EURO): 1 093,9 (2013)

Import towarów (w mld EURO): 895 (2013)

http://pl.tradingeconomics.com/germany/indicators [1]

Najważniejsze informacje gospodarcze

Gospodarka

Niemcy to jedna z najlepiej rozwiniętych gospodarek na świecie, pod względem wielkości plasuje się na 4. Miejscu, zaraz po USA, Chinach i Japonii. Poziom gospodarczy Niemiec we wschodniej części kraju, 25 lat po zjednoczeniu, jest jednak nadal wyraźnie niższy w porównaniu do zachodniej części kraju. PKB na mieszkańca byłego NRD jest o jedną trzecią niższy niż w Niemczech Zachodnich.

Sytuację gospodarczą w Niemczech w 2015 roku charakteryzował solidny i stabilny wzrost gospodarczy. Skorygowana średnia wartość produktu krajowego brutto (PKB) w roku 2015 była wyższa o 1,7% w porównaniu do ubiegłego roku, według wstępnych obliczeń Federalnego Urzędu Statystycznego. W roku poprzedzającym, PKB wzrósł w podobnej skali (+ 1,6%), w 2013 roku tylko 0,3%. Analiza długoterminowa pokazuje, że wzrost gospodarczy w roku 2015 był ponownie wyższy od średniej dla ostatnich dziesięciu lat na poziomie + 1,3%.

Na stosunkowo dobrą sytuację Niemiec wpływa w dużej mierze konsekwentna polityka gospodarcza niemieckiego rządu, a w szczególności silna kontrola wydatków socjalnych i mało roszczeniowa postawa związków zawodowych, a także wysoka konkurencyjność eksportu.

W budżecie Niemiec na 2015 rok - po raz pierwszy od 45 lat - wydatki i przychody państwa utrzymały się na tym samym poziomie - blisko 300 mld euro.

Utrzymanie konkurencyjności eksportu jako głównego motoru koniunktury gospodarczej i utrzymywanie niskiej inflacji wewnętrznej to główne założenia niemieckiej polityki gospodarczej. Kontynuowana jest kontrola wydatków na pomoc socjalną. Możliwość zaciągania długu publicznego została ograniczona odpowiednim zapisem w konstytucji RFN. Począwszy od 2016 r. deficyt budżetowy państwa nie może przekroczyć 0,35 proc. PKB.

Poziom rosnących kosztów i cen produkcji energii elektrycznej, a także sposób zastąpienia potencjału nuklearnego, ma strategiczne znaczenie w polityce gospodarczej Niemiec. Zgodnie z planami rządowymi nastąpi szybszy wzrost energetyki odnawialnej, w połączeniu z programem energooszczędnego budownictwa i transportu. Pod silnym naciskiem opinii publicznej przyjęto w Niemczech program wycofania się z energetyki jądrowej do 2022 roku, na którą przypada 23 proc. produkcji energii elektrycznej

Bogactwa naturalne

Najważniejsze bogactwa naturalne Niemiec to: węgiel kamienny (zagłębia: Ruhry, Saary, Saskie, Dolnoreńskie i Łużyckie), którego wydobycie na skutek mniejszego popytu zmalało. Ponadto, kraj ten ma piąte co do wielkości na świecie złoża węgla brunatnego, który wydobywa się w niedużych ilościach w okolicach Kolonii/Akwizgranu oraz w Saksonii, Saksonii-Anhalt i Brandenburgii.

Bogate złoża soli potasowej znajdują się w południowo-zachodniej części RFN (Fryburg Bryzgowijski), złoża soli kamiennej występują zarówno w Dolnej Saksonii, jak i w Bawarii. RFN posiada ponadto nieduże zasoby ropy naftowej i gazu ziemnego oraz stosunkowo małe złoża rud cynku i ołowiu.

Główne sektory niemieckiej gospodarki

Najważniejszym i największym sektorem pod względem udziału w tworzeniu wartości dodanej brutto ogółem ma sektor produkcji przemysłowej (26 proc. – bez sektora budownictwa), z czego na przemysł przetwórczy przypada 22,4 proc. W przemyśle zatrudnionych jest ok. 9 mln pracowników.

Drugie miejsce zajmuje sektor usług publicznych, wychowania i zdrowia (18 proc.), handel, transport i usługi hotelarskie (16 proc.), rynek nieruchomości i mieszkalnictwa (11,3 proc.), usług dla przedsiębiorstw (10,7 proc.), budownictwo (4,5 proc.), finanse i ubezpieczenia (4 proc.). Ta struktura PKB jest odzwierciedleniem tendencji z roku 2008, a więc sprzed okresu spowolnienia gospodarczego związanego z kryzysem.

W ostatnich latach najszybsze tempo rozwoju odnotował niemiecki sektor informacji i komunikacji, usług dla przedsiębiorstw, usług finansowych i ubezpieczeniowych, nieruchomości i mieszkalnictwa, a także rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo, sektor usług publicznych, wychowanie i zdrowie, handel, transport i usługi hotelarskie.

Motoryzacja – lokomotywa niemieckiej gospodarki

Przemysł motoryzacyjny to pod wieloma względami najważniejsza gałąź przemysłu Niemiec. Na terenie Niemiec znajduje się najwięcej fabryk samochodów w Europie – 47, a w sektorze tym zatrudnienie znalazło ponad 833 tys. osób - ponad trzy razy więcej niż we Francji i cztery razy więcej niż w Wielkiej Brytanii (dane Eurostatu za 2011 r.). Trzy największe niemieckie przedsiębiorstwa branży motoryzacyjnej, czyli Daimler AG, Volkswagen AG i BMW mieszczą się w pierwszej dziesiątce największych producentów na świecie.

Również dostawcy liderów sektora motoryzacyjnego zajmują czołowe pozycje na światowych rynkach (Bosch, Siemens, VDO). Obrót tego sektora w wysokości 290 miliardów euro, stanowi 20 proc. obrotu całego krajowego przemysłu. Według szacunków niemieckiego Zrzeszenia Przemysłu Motoryzacyjnego (VDA) 80 proc. sprzedawanych na świecie aut luksusowych pochodzi z Niemiec. W 2012 r. największym rynkiem dla niemieckich samochodów luksusowych marek BMW, Audi, Mercedes i Porsche stały się Chiny - niemieccy producenci sprzedali tam łącznie 959 tys. tych aut.

Najbardziej obiecujące sektory

Za najbardziej perspektywiczną i najbardziej dynamicznie się rozwijającą branżę gospodarki niemieckiej uznaje się sektor technologii cyfrowych i systemów informatycznych, dla którego na lata 2010-2020 prognozowane jest średnioroczne tempo wzrostu w wysokości 3%. Na drugim miejscu znajduje się branża maszynowa z prognozowanym wzrostem na poziomie 2-4%. Nie bez znaczenia dla tych właśnie kierunków wzrostu są inwestycje na badania i rozwój - według danych Komisji Europejskiej Niemcy plasują się na 2. miejscu w krajach UE (po Wielkiej Brytanii) jeśli chodzi o wydatki w tym sektorze.

Wymiana handlowa z Polską

Polska zajęła w 2014 r. ósme miejsce na liście największych partnerów Niemiec w handlu towarami z łącznymi obrotami na kwotę 87,5 mld euro - poinformował w kwietniu 2015 r. Federalny Urząd Statystyczny z siedzibą w Wiesbaden. Wartość polskich towarów eksportowanych do Niemiec wyniosła w 2014 roku 39,8 mld euro, natomiast import 47,7 mld euro.

Na pierwszym miejscu listy największych partnerów Niemiec w wymianie towarowej była w 2014 r. tak jak niezmiennie od 54 lat Francja z obrotami na poziomie 169 mld euro, z czego 102 mld przypadało na niemiecki eksport. Na kolejnych miejscach znalazły się Holandia (161 mld euro), Chiny (154 mld) i USA (145 mld).

Eksport polskich towarów do Niemiec

Od 20 lat Niemcy są pierwszym partnerem handlowym Polski. Według danych Federalnego Urzędu Statystycznego Niemiec eksport do Polski stanowił w 2013 r. 3,9 proc. niemieckiego eksportu, co sytuuje nasz kraj na 9. pozycji wśród głównych niemieckich odbiorców (za największymi gospodarkami UE, USA i Chinami, ale przed takimi dużymi gospodarkami jak Rosja, Hiszpania czy Turcja). Natomiast w łącznym imporcie niemieckim w 2013 r. import z Polski stanowił 4 proc., co dało nam 11. miejsce wśród głównych dostawców towarów do Niemiec. W I półroczu 2014 r. polski eksport rósł dynamicznie (prawie o 9 proc.), przy znaczącym wzroście naszego importu o blisko 5 proc.

Do Niemiec eksportujemy głównie wyroby przetworzone, części i akcesoria do pojazdów samochodowych, meble, silniki spalinowe, pojazdy samochodowe, miedź rafinowana, druty, aparatura odbiorcza dla telewizji, konstrukcje do budowy mostów i łodzie.

Największy udział w eksporcie miały maszyny i urządzenia mechaniczne oraz sprzęt elektryczny (22 proc.), metale nieszlachetne (17 proc.) oraz pojazdy (15 proc.). Największy udział w imporcie mają maszyny i urządzenia mechaniczne (25 proc.), metale (16 proc.), pojazdy (14 proc.) oraz tworzywa sztuczne, a w szczególności części i akcesoria do pojazdów samochodowych, pojazdy samochodowe, oleje ropy naftowej, części do silników, leki, wyroby walcowane i artykuły z żeliwa lub ze stali, okucia, maszyny i urządzenia mechaniczne.

W sprzedaży towarów do Niemic znaczny udział ma polski przemysł meblarski. Polskie firmy meblarskie w I połowie 2014 r. zarobiły 1,3 mld euro i wyprzedziły m.in. Chiny i Włochy. Średnio co czwarty mebel w niemieckim domu został wyprodukowany w Polsce. Według danych Zrzeszenia Niemieckiego Przemysłu Meblarskiego (VDM) ponad połowa kanap, łóżek, stołów, szaf i regałów pochodzi z zagranicy.

Możliwości zwiększenia polskiego eksportu

Struktura towarowa polskiego eksportu do Niemiec jest bardzo zróżnicowana, to ok. 6 tys. różnych towarów. Jakość towarów różni się również w zależności od grupy docelowej, na potrzeby rynku wewnętrznego, ale i dla reeksportu, dla przetwórstwa i kooperacji przemysłowej oraz bezpośrednio dla konsumentów. Są to zarówno artykuły oferowane pod marką własną, jak i te „no name”, o mocno zróżnicowanych cenach.

Do perspektywicznych, a zarazem rozwojowych branż dla polskiego eksportu na rynek niemiecki można zaliczyć: artykuły rolno – spożywcze (szczególnie produkty bio czy eco), meble i akcesoria meblowe (głównie tapicerskie), artykuły dekoracyjne i wyposażenia wnętrz, artykuły ogrodnicze, czy ogólnie sektor usług.

Zniesienie w 2011 r. ograniczeń w dostępie rynku pracy i usług m.in. w Niemczech, otworzyło szansę dla eksportu usług budowlanych, zwłaszcza w zakresie robót wysoko wyspecjalizowanych (między innymi tunelowych i wykończeniowych) oraz montażu produkowanych w Polsce wyrobów.

Na rynku niemieckim w dalszym ciągu istnieje zapotrzebowanie na tzw. proste wyroby branży medycznej, szczególnie materiały opatrunkowe, przybory i narzędzia jednorazowe, odzież medyczną i szkło laboratoryjne. Rośnie również popyt na usługi medyczne wysoko wyspecjalizowane, usługi stomatologiczne oraz w zakresie chirurgii plastycznej. Obserwuje się również duży wzrost zainteresowania turystyką wyjazdową do Polski związaną z świadczeniem usług typu lecznictwa sanatoryjnego i uzdrowiskowego (SPA). Prognozowany wzrost dla branży „ochrona i pielęgnacja zdrowia” wynosi 2%.

Za najbardziej perspektywiczną branżę dla niemieckiego rynku uznaje się technologie cyfrowe i systemy informatyczne, dla której na lata 2013-2020 prognozowane jest średnioroczne tempo wzrostu w wysokości 3 proc. Na drugim miejscu jest branża „maszyny i wyposażenie” z prognozowanym wzrostem 2,4 proc. średniorocznie.

Należy stwierdzić, iż w dłuższej perspektywie to właśnie popyt ze strony najbardziej dynamicznie rozwijających się branż gospodarki niemieckiej będzie miał przełożenie na wielkość i strukturę polskiego eksportu do Niemiec.

Źródło informacji: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Berlinie, Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Kolonii; www.germany.trade.gov.pl, [2] Statistisches Bundesamt, AHK, http://pl.tradingeconomics.com/germany/indicators [1], Ministerstwo Spraw Zagranicznych www.msz.gov.pl [3]

Aktywność województwa lubelskiego na rynku niemieckim

Współpraca gospodarcza

Województwo Lubelskie nie posiada w Niemczech stałego partnera, z którym współpracuje na podstawie umowy o współpracy międzyregionalnej. Niemniej jednak Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie współpracuje z Niemcami w ramach konkretnych działań. Na przestrzeni ostatnich lat podejmowano liczne inicjatywy o charakterze dyplomatycznym oraz gospodarczym z udziałem niemieckich partnerów (pełna lista wydarzeń w okresie 2012-2015 zawiera załączony dokument, opracowany przez Oddział Współpracy Zagranicznej w Departamencie Gospodarki i Współpracy Zagranicznej UMWL w Lublinie).

Eksport województwa lubelskiego do Niemiec

Dla województwa lubelskiego najważniejszym partnerem handlowym są Niemcy, do których trafia niemalże ¼ produktów wysyłanych na eksport. W dalszej kolejności są: Ukraina, Wielka Brytania, Włochy i Francja. Co istotne w strukturze geograficznej eksportu wśród najpopularniejszych rynków docelowych nie ma żadnego kraju z Afryki, a z krajów azjatyckich obecne są jedynie Chiny i Tajwan.